Makina Dairesiz Asansör

Makina Dairesiz Asansörler : Makina dairesiz asansörler özellikle yolcu terminalleri, çok katlı mağazalar, alışveriş merkezleri ile eğitim, kültür ve sağlık kuruluşları gibi yerlerde kullanılmaktadırlar. Özellikle daha yoğun yolcu trafiği olan ve daha yüksek ticari binalar da tasarımcılar, inşaatçılar ve bina sahipleri için önemli avantajlar sağlarlar. Bu asansörlerde tahrik makinası asansör kabininin üstünde ya da kuyu içinde bulunmaktadır.

Engelli Asansörü

Engelli Asansörü  Yaşlı, engelli ve tekerlekli sandalye kullanıcıları için tasarlanmış asansörlerdir. Bu asansörlerin bir diğer ismide merdiven asansörleridir. Bu asansörler, daha geniş bir giriş kapısı, standart otomatik kapı, butonyerlerin daha aşağı seviyede yatay pozisyonda bulunması ve buton düğmelerinin kabartmalı olması gibi
özelliklerle diğer asansörlerden farklılık arz eder.

Panoramik Asansör

Panoramik Asansörler  bina içine bakan bölüm hariç (kapı) tamamen dış alan görünebilecek şekilde tasarlanan asansörlerdir. kabinlerinin imalatında çoğunlukla dayanaklı cam malzeme kullanılır. Görsel olarak çekici tasarımları nedeniyle üst geçitler, metro istasyonları gibi açık alanlarda, alışveriş merkezlerinde, tren istasyonlarında vb. sıklıkla tercih edilmektedir. Bina mimarisine uygun olarak tahrik düzeni elektrik ve hidrolik olarak tasarlanabilmektedir. Panoramik asansörlerin yük taşıma ve yük kapasitesi olarak diğer kapalı sistem asansörlerden çokta farkı yoktur. 

Yük Asansörü

Yük Asansörü insan asansörlerine göre daha güçlü makine, daha geniş kabin ve gerektiğinde özel ekipmanların kullanıldığı asansörlerdir. Özellikle sanayi bölgelerinde fabrika ve depolarda bu tip asansörlerin kullanılması kaçınılmazdır. Günümüzde kentlerde araç sayılarının artması park sorununuda beraberinde getirmektedir. Yeniliklere açık otopark sahipleri bunu fırsata çevirerek asansörlü katlı otoparklar geliştirmişlerdir. Bunlarda taşıdıkları yük ve cinsine bakılarak yük asansörü olarak nitelendirilebilir.

Bu asansörler ağır ortam şartlarında çalışmaları için geliştirilmiştir. Yalnızca yük taşımak amacıyla yapılan yük asansörlerinin kabin veya platform boyutları ve motor güçleri, taşınması gereken en büyük yük miktarına göre belirlenir. Tesis edildiği binanın en zor şartlarına göre tasarlanan yük asansörleri, 500 kg’dan 10000 kg’a kadar çeşitli kapasitelerdedir. Tahrik düzeni ihtiyaca veya asansörün kurulacağı alanın imkanlarına göre elektrik makinalı veya hidrolik olarak belirlenebilir..

Sedye Asansörü

Sedye Asansörü  hastanelerde sedye ile taşınması gereken hastaların hızlı ve hijyenik bir şekilde taşınmaları için tasarlanmış asansörlerdir. Sedyedeki hastanın rahatlıkla asansöre bindirilip indirilebilmesi gereklir. Sedyenin asansöre giriş-çıkışında sarsıntı olmaması için kabin katlara göre hassas ayarlanabilmektedir. Bu asansörlerin hızları 0,40 m/sn ile 3 m/sn arasında değişebilir. Bununla birlikte 1600 kg, 2000 kg ve 2500 kg ‘a kadar taşıma kapasitesine sahiptirler. Bu asansörlerin diğer asansörlerden ayrıcalıklı özelliği; konfor ve güvenliktir. Elektrik kesilmelerine karşı önlem, ayarlanmış ışık akısı, atnibakteriyal tedbirler, paslanmaz aksam gibi ekstra donanımlar ilave edilmiş asansörlerdir.

Elektrikli Asansörler

Elektrikli Asansörler  asansörün taşıma kapasitesine göre seçilmiş elektrik motorunun kumanda panosundan aldığı yön,hız vb. komutlarla  harekete geçip, kabini istenilen yönde hareket ettirilmesi prensibine göre çalışırlar. Kabin ve kabini dengeleyen bir karşı ağırlık mevcuttur. Karşı ağırlıkla kabin ters yönlü çalışır. Kabin yukarı yönlü hareket ederken karşı ağırlık aşağı yönlü hareket edecektir. Kabin ve karşı ağırlık  çelik halatın tahrik kasnağı ile sürtünmesinden kaynaklanan bir hareket vasıtasıyla aşağı yukarı hareket eder. Kabin ve karşı ağırlık birbirleri ile yaklaşık eşit ağırlıktadırlar.

Monşarj Asansör

Monşarj Asansör  genelde otel, restaurant ve villalarda mutfaktan yemek yenilen kata, tabak, bardak, tepsi taşınmasında kullanılır. Sadece yük taşıma amaçlı olarak, insanların giremeyeceği boyutlarda tasarlanırlar.  Küçük tip yük asansörleri olarak düşünebileceğimiz servis asansörleri 50 kg’dan 250 kg’a kadar değişik taşıma kapasitelerine sahiptir.

Asansörde kalınca ne yapmalıyım

Asansörde kalmanız durumunda kendi çabanızla çıkmaya çalışmamalısınız.

• Asansörde kaldığınızda yapacağınız en kötü şey paniktir. Hem enerjinizi hemde ortamdaki oksijeni hızla tüketirsiniz. Bu sebeble öncelikle sakin olun.
• Asansörünüzde bulunan alarm, çağrı butonu ile yardım istemeyi deneyin. (Şayet asansörünüzde bu butonların bağlantısı yoksa ya da çalışmıyor ise bir gün gerekeceğini unutmayın. Servisinizi çağırarak bir an önce hizmete girmesini sağlayın.)
• Cep telefonunuz çekiyor ise yakınlarınızı haberdar ederek asansör servisinin size ulaşmasını sağlayabilirsiniz

Asansöre niçin ayna koyulur?

Asansörlerde ayna kullanılmasının bir kaç sebebi vardır. Bunlar;

• Ayna aslında bir güvenlik önlemi sayılabilir. Asansöre binerken kapıyı açtığınızda aynada kendinizi görürsünüz ve kabinin katta olduğuna emin olursunuz.
• Bir diğer sebepte kabin içinde derinlik sağlamaktır. Bir kutu içinde katları çıkarken kabin duvarları sanki üzerinize geliyormuş gibi olur. Bu yüzden ayna kullanılarak bir derinlik ve ferahlık hissi uyandırılır.

Regülatör Halatı

Regülatör Halatı : Askı tertibatının kopması durumunda güvenlik tertibatını çalıştırmak için kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığına bağlanan yardımcı halat.

Otomatik Seviyeleme

Otomatik seviyeleme : Asansör durduktan sonra, yükleme ve boşaltma sırasında gerekirse birbirini takip eden hareketlerle durma seviyesinin ayarlanması.

Makara Dairesi

Makara dairesi : Tahrik makinasının bulunmadığı, ancak makaraların bulunduğu, hız regülatörü ve elektrik tertibatının bulunabileceği oda.

Makina Dairesi

Makina dairesi : Makina veya makinaların bulunduğu oda

Lamine Cam

Lamine Cam : 2 veya daha fazla cam tabakasından her birinin plastik bir madde lle birleştirilmesiyle meydana gelen güvenlik camı

Kuyu Üst Boşluğu

Kuyu üst boşluğu : Kabinin gittiği üst durak seviyesinin üstündeki asansör kuyusu kısmı

Kuyu Alt Boşluğu

Kuyu alt boşluğu : Kabinin gittiği en alt durak seviyesinin altındaki asansör kuyusu kısmı

Kullanılabilir Kabin Alanı

Kullanılabilir Kabin alanı : Döşemeden 1 mt. yükseklikte ölçülen, asansörün çalışması sırasında yolcu ve yüklerin yararlanabileceği alan.

Kullanıcı

Kullanıcı : Asansörden yararlanan kimse

Kilit Açılma Bölgesi

Kilit Açılma Bölgesi : Durak kapısı kilidinin açılmasına izin verilebilmesi için, kabin tabanının durak seviyesinin altında ve üstünde bulunması gereken bölge

Klavuz Rayları

Kılavuz Raylar : Kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığına kılavuzluk eden asansör kısımları

Kaymalı Güvenlik Tertibatı

Kaymalı Güvenlik Tertibatı : Kılavuz rayları etkileyerek frenleme etkisinin sürtünme ile gerçekleştiği, kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığında meydana gelen kuvvetlerin kabul edilebilir bir değerde sınırlandırılması için özel önlemlerin alındığı bir güvenlik tertibatı.

Karşı Ağırlık

Karşı ağırlık : Sürtünme ile tahriki sağlayan bir kütle

Kabin / Asansör Kabini

Kabin: Asansörün insan ve/veya yükleri taşıyan bir parçası

Kabin Bükülgen Kablosu / Flexbıl kablo

Kabin bükülgen kablosu : Kabin ile kumanda tablosu arasındaki bağlantıyı bağlayan bükülgen kablo

Overspeed Governor

Hız regülatörü (overspeed governor) : Asansör belli bir hıza ulaştığında tahrik tertibatını devre dışı bırakan ve gerektiğinde güvenlik tertibarını çalıştıran bir düzen

Güvenlik Tertibatı

Güvenlik Tertibatı (safety gear) : Aşağı doğru aşırı hız kazanma veya askı tertibatının kopması halinde devreye girerek kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığını frenleyerek sabit tutan , mekanik bir tertibat.

Kabin Eşiği

Etek: Kabin eşiği veya durak kapısı eşiğinden aşağı doğru düşey doğrultuda uzanan düzgün bir kısımdır.

Halat Kopma yükü

En küçük halat kopma yükü : Halat anma çapının karesi ile, halat tellerinin anma dayanımı ve halat yapısına bağlı bir katsayının çarpımına eşittir.

Elektrik güvenlik zinciri

Elektrik güvenlik zinciri : Seri olarak bağlı olan elektirk güvenlik cihazlarının tümü

Dengeleme Ağırlığı

Dengeleme Ağırlığı : Kabin ağırlığının tümünü yada bir kısmını dengeleyerek enerji tasarrufu yapan kütle

Beyan Yükü

Beyan yükü : Asansörün tasarımlandığı taşıma yükü değeri

Beyan Hızı (rated speed )

Beyan Hızı (rated speed): Asansörün tasarımlandığı, mt/sn olarak ifade edilen kabin hız değeri.

Asansör / Elevator

Asansör (elevator): Boyutları ve yapımı itibarıyla insanları da içine alacak bir kabini olan, tam düşey veya tam düşey doğrultuya 15 dereceden daha az eğimli olabilen kılavuz raylar arasında belli duraklara insan ve yük taşıyan bir araçtır.

Asansör Kuyusu

Asansör Kuyusu : Kabin ve varsa karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının içinde hareket ettiği boşluk. Bu boşluk genellikle kuyu dibi, kuyu duvarları ve kuyu tavanı ile sınırlıdır.

Asansör Boşluğu

Asansör boşluğu (elevator hoistway) : Kabin ve eğer varsa karşı ağırlığın içinde hareket ettiği boşluktur. Bu boşluk; kuyu dibi, kuyu duvarları ve kuyu tavanı ile sınırlıdır.

Araç Asansörü

Araç asansörü (automobile elevator) : Kabini ticari olmayan motorlu araçları taşıyacak boyutlarda yapılmış asansör.
Araç Asansörü daha çok bireysel kullanıma yada otopark işletmelerine yönelik asansörlerdir. Binaların üstü veya bodrum katları otopark olarak planlandıysa ve bu alanlara çıkış yada iniş için uygun alan yoksa çözüm olarak araç asansörleri kullanılmaktadır. Yine otoparklarda daha çok aracı park edebilmek için araç asansörü kullanılabilir. Araç asansörlerinin kapasiteleri 3000 kg ‘a kadar ulaşabilmektedir.

Ani frenlemeli güvenlik tertibatı

Ani frenlemeli güvenlik tertibatı : 

Kılavuz raylar üzerindeki frenleme hareketi ani olan paraşüt sistemi

Hız Regülatörü

Asansör belli bir hıza ulaştığında tahrik tertibatını devre dışı bırakan ve gerektiğinde güvenlik tertibatını çalıştıran düzen

İskelet

Kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığını taşıyan, askı halatlarına bağlantılı metal çerçeve.
Bu iskelet kabin duvarlarının bir parçası da olabilir.

 Asansör Tarihcesi

Çok eski çağlardan orta çağa 13. yüzyılın başlarına kadar kaldırma araçlarının arkasındaki güç, insan ve hayvan gücüydü. Eski Roma İmparotorluğu saraylarında katlar arasında inip çıkan dolapların bulunduğu yazıtlarda üzerinde yapılan araştırmalarda ortaya çıkmıştır. Romalı Mimar VİTARÜS M.S. 26 yılında yazmış olduğu eserde Roma’da M.Ö. 236 yıl önce dahi yük kaldırmak ve indirmek için bir takım araçlarından söz etmiştir. Daha sonra bu dolapların ilkel bir asansör olduğuna o zamanki bilim adamları karar vermişlerdir.Orta çağ dönemlerinde buna benzer dolapların (asansör) manastırların duvarlarında dışarıdan faaliyet gösteren asansörlerin olduğu bilinmektedir. Bu tür asansörlerin daha çok savunma ve korunma amaçla yapıldığı sanılıyor. 17. yüzyılın başlarında VELAYER adındaki bir Fransız mimar bu ilkel aleti biraz daha geliştirerek karşı ağırlık ile daha iyi dengede çalışmasını sağladı. Bu alet elle çevrilerek hareket ettiriliyordu. Bunun adına uçan sandalye adını vermişti. 15 yıl sonra Amerikalı mimar HENRY WATERMAN daha büyük bir dolap yaptı ve iki katlı bir binada kullandı. Bu aleti basınçlı hava ile çalıştırarak insan gücüne ihtiyaç kalmadığını gösterdi.  1867yılında EDOUX adında Fransız mühendis uluslararası Paris sergisi münasebetiyle yeni bir kaldırma makinesi yaptı ve adını ASANSÖR (Asseneeur) koydu. Bu makine ziyarete gelen misafirleri en yüksek noktaya kadar çıkartıp indiriyordu.1878 yılında yine Paris sergisinde EDOUX Asansör ile 62.5 metreye yüksekliğe çıkarmayı başardı.1880 yılında bu kez Alman fizikçi ERNER VAN SİEMENS yeni bir buluş ortaya çıkardı. MANNHEİM sergisinde elektrikten faydalandı. 1889 yılında Paris’te açılan bir sergide ünlü Fransız mühendis EİFFEL adını ölümsüzleştirdiği bir de asansör kurdu ve insanları zahmetsiz bir şekilde bu kuleye çıkararak Paris’i seyrettirdi.Ülkemizde ise ilk defa asansör; İstanbul'da tarihin saklı olduğu bir kent olan Altın Boynuz'un büyüleyici güzelliğine bakan otelde (Pera Palas), Orient Expres yolcularını ağırlamak için 1892 yılında Fransız mimar Alxander Valley tarafından inşa edilmiştir. Beyoğlu'nda ilk elektrik kullanan bina olmakla birlikte, Türkiye'nin en eski elektrikli asansörü de Pera Palas otelinde bulunmaktadır. (1892) Otelin en güzel köşelerinden birini oluşturan asırlık asansör, günümüze kadar güzelliğini koruyarak gelmiştir. 5 kişi (400)kg bir ağırlık taşıyabilen bu asansörün haftada bir bakımı ve yılda bir kez de muayenesi yapılmaktadır. Bir Liftboy'un idare ettiği asansörde şimdiye kadar önemli bir kazanın meydana gelmemesi yüzyıllık olan bu asansör için bir gurur kaynağı olmuştur. İZMİR’de 1907 yılında Musevi bir vatandaş olan Nesim Levi tarafından Karataş semtinde bir Asansör kuruldu, Özelikle yaşlı ve sakatların kullanımı için yapılan bu asansör önceleri su buharı ile çalışıyordu bugün ise elektrikle çalışıyor. Bu yapı İzmir’in tarihi asansör kulesidir. 60 metre yükseklikte olan bu kulede 55 metre seyir mesafeli iki asansör bulunuyor. Yakın bir döneme kadar bozuk olan bu tarihi asansörler 1995 yılında İzmir belediyesi tarafından restore edilmiştir.19.yüzyılın başlarında dünyada asansörlerde yapılan teknolojik devrimler sayesinde hızla ivme kazanarak Uluslararası dev firmalar kurulmuş ve asansörde adeta bir teknolojik devrim yaratılmıştır. Bugün hem dünyada hem de ülkemizde hızları saniyede 8 metre olan ve 400 metreye kadar yükselen asansörler yapılmaktadır. 20-25 kişiyi rahatlıkla taşıyan bu asansörler akıllı asansör olarak adlandırılmaktadır

Hidrolik Asansör

Tahriğin, hidrolik yağın pompa ile basınçlandırılması ile elde edildiği asansör tipidir. Tarihte yük asansörü kabul edilebilecek ilk makinalar, buhar gücü ile basınçlandırılan hidrolik piston mantığıyla üretilmişlerdir. Hidrolik pompanın, -hortumu sayesinde- kuyu yakınında uygun yere konuşlanabilmesi, uygulamada esenklik sağlar. Konforlu seyahat ederler, hızlar nispeten düşüktür. Yüksek kapasite gerektiren, seyir mesafesi az kuyularda uygundur. Aşağı yönde seyrederken enerji tüketmez. Enerji kesintilerinde kabindekileri kurtarmak görece daha kolaydır.

Dişlisiz Makine

Klasik asenkron motorların yanında, kalıcı mıknatıs uyarmalı senkron motorların ekonomik olarak imal edilmeye başlaması ile birlikte bu motorlar asansör sanayinde yaygın kullanım alanı bulmaya başladı. Bir çok marka -hatta yerli üreticiler dahi- seri üretime geçtiler.

Asenkron motor milindeki yüksek devir hızını, bir redüktörde azaltmak zorunda oluşumuz, redüktör üzerinde çok ciddi mekanik enerji kaybına neden olmaktaydı. Ancak şimdi senkron motor teknolojisi, özel sürücü panolar sayesinde, motor devrini esnek biçimde ayarlamamıza imkan vermekte ve düşük devirde yüksek tork üretebilmektedir. Böyle olunca tahrik kasnağı üzerindeki çizgisel hız, kabin hızına eşit olmakta (palanga yoksa) ve redüktöre olan ihtiyaç ortadan kalkmaktadır.